Giải mã truyền thông văn hóa trong MV “Bắc Bling” của Hoà Minzy

bởi quản trị viên | Ngày đăng: 04-04-2025

MV Bắc Bling của Hòa Minzy là một minh chứng tiêu biểu cho xu hướng kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong âm nhạc đại chúng Việt Nam.

Ca sĩ Hòa Minzy - Ảnh: Vietnam+

Album Bắc Bling (Bắc Ninh) (Single) của Hòa Minzy, ra mắt ngày 01/03/2025 thuộc thể loại V-Pop. MV nhanh chóng gây sốt trên mạng xã hội, đạt vị trí top 1 toàn cầu chỉ sau 11 ngày ra mắt và 117 triệu lượt view sau đúng 1 tháng ra mắt. Đây là một siêu phẩm vô cùng độc đáo đánh dấu tài năng của một cá nhân, sự góp sức của cộng đồng và đặc biệt góp phần nâng tầm V-Pop trên bản đồ âm nhạc đại chúng thế giới. Hãy giải mã những thông điệp văn hóa được truyền tải, gửi gắm trong MV này.

Truyền thống và hiện đại

MV Bắc Bling của Hòa Minzy là một minh chứng tiêu biểu cho xu hướng kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong âm nhạc đại chúng Việt Nam. Sự giao thoa này không chỉ thể hiện qua ngôn ngữ âm nhạc mà còn được khắc hoạ rõ nét trong hình ảnh, phục trang và ý tưởng nghệ thuật.

Về âm nhạc, ca khúc sử dụng chất liệu dân gian Bắc Bộ như quan họ, chèo được lồng ghép một cách tự nhiên, tinh tế với nền nhạc điện tử hiện đại do Masew sản xuất. Cách hoà âm phối khí tạo ra sự kết nối giữa giai điệu truyền thống với nhịp điệu trẻ trung, giúp MV vừa lồng ghép được chất liệu văn hóa truyền thống Việt, vừa dễ tiếp cận, thu hút thế hệ trẻ. Lối hát của Hòa Minzy cũng thể hiện rõ tinh thần này: cách luyến láy đậm chất dân ca nhưng vẫn hòa hợp với phần rap mang phong cách hip-hop đương đại. Đặc biệt nhất chính là phần Rap của danh hài Xuân Hinh tạo một điểm nhấn cho MV.

Phục trang truyền thống như áo tứ thân, khăn mỏ quạ được kết hợp khéo léo với những yếu tố thời trang hiện đại, mang đến một diện mạo mới mẻ nhưng không phá vỡ giá trị nguyên bản. Bên cạnh đó, ý tưởng nghệ thuật của MV phản ánh tinh thần “Bling” - sự lấp lánh, hào nhoáng của thời đại số trên nền tảng văn hóa truyền thống của xứ Bắc. Cách kể chuyện sáng tạo, hình ảnh đầy màu sắc và hiệu ứng kỹ xảo giúp MV vừa có chiều sâu văn hóa, vừa mang hơi thở đương đại, thu hút cả khán giả trong nước và quốc tế.

Dân gian và đại chúng

MV Bắc Bling của Hòa Minzy là sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố dân gian và tính đại chúng. Điều này thể hiện rõ nhất ở ca từ là sự khai thác hiệu quả yếu tố cao dao, dân ca Quan họ Bắc Ninh, giúp khán giả vừa cảm nhận được nét đẹp truyền thống của vùng quê Kinh Bắc

“Ta về ta tắm ao ta

Dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn”

Những ca từ “cây rơm”, những “anh hai” trong liền anh liền chị của Quan họ (đối lập với “dân chơi”), “bến nước và con đò”, “áo the khăn xếp”, “trăng rằm hội Lim”, “ăn một miếng trầu”, “người ở đừng về”… không phải chất Quan họ xứ kinh kỳ thì là gì. Bên cạnh đó, ca khúc có sử dụng vài từ, cụm từ tiếng Anh rất “đắt” như Bling – chỉ sự lấp lánh, hào nhoáng, lung linh; “chất ở local” – cái chất của địa phương, “Let’s go” – đi dự hội sau khi đã lên đồ… đệm vào đề bài hát có tính đại chúng. Cách hát vừa có cả làn điệu chèo  (Người ơ í ơi ì a í a) vừa Rap, Hip-hop và âm nhạc đương đại.

Về hình ảnh, MV mở đầu với hình ảnh làng tranh Đông Hồ – một biểu tượng của văn hóa dân gian Việt Nam, nhưng được thể hiện qua tông màu rực rỡ, hiệu ứng đồ họa bắt mắt. Hòa Minzy xuất hiện trong tà áo tứ thân truyền thống nhưng được cách tân với thiết kế thời trang trẻ trung.

Địa phương hóa và toàn cầu hóa

Bằng cách kết hợp những giá trị văn hóa đặc trưng của Bắc Bộ không chỉ qua ca từ, âm nhạc mà chính là bối cảnh. Hình ảnh trong MV là sự tái hiện tinh tế của văn hóa Bắc Ninh, với các địa danh nổi tiếng như làng tranh Đông Hồ, chùa Dâu và đền Đô, sông Cầu… Chưa hết, lồng ghép vào đó là cách kể chuyện về quê hương, về đặc trưng văn hóa của nghi lễ, lễ hội, của sinh hoạt đời thường, của phong tục tập quán một vùng đất địa linh nhân kiệt.

Mời anh về Bắc Ninh em chơi thăm

Lễ hội nô nức đông vui quanh năm

Qua đền Bà Chúa cầu lộc cầu tài

Sang rằm tháng Tám ung dung chơi trăng

Đua thuyền rẽ sóng trên sông Như Nguyệt

Bao sử sách địa linh nhân kiệt

Tam Phủ chốn bồng lai linh thiêng

Nương nhờ cửa thánh con xin cúi đầu…

Sản phẩm này thấm thẩm tính bản địa, nó đáp ứng được xu hướng là đa dạng hóa sản phẩm văn hóa hiện nay bằng cách kết hợp, giới thiệu những nét văn hóa đặc trưng của một vùng đất, khai thác nó thật tốt để công chúng khắp thế giới tò mò, muốn biết, muốn tìm hiểu để tìm kiếm cái mới lạ và khác biệt.

Cộng đồng và cá nhân

Điểm độc đáo của MV Bắc Bling là sự giao thoa tinh tế giữa tinh thần cộng đồng và dấu ấn cá nhân, phản ánh cách một nghệ sĩ cá nhân có thể đại diện và kết nối với bản sắc văn hóa chung của cả một vùng miền. Việc huy động 300 người dân địa phương làng Lạc Xá (quê hương của Hòa Minzy), Quế Tân, Quế Võ (Bắc Ninh) từ những cụ già gần 90 tuổi đến các em nhỏ học tiểu học tham gia với vai trò diễn viên là một sự kiện quy mô lớn chưa từng có. 300 người dân - những con người không phải diễn viên chuyên nghiệp, chưa từng lên sóng nhưng lại miệt mài tập luyện bất kể thời tiết, mệt mỏi, góp phần tạo nên một “bữa tiệc văn hóa” hoành tráng và chân thực trong MV.

Người dân Bắc Ninh nhiệt tình tham gia cùng Hoà Minzy - Ảnh: Vietnam+

Đó là minh chứng cho sức mạnh tập thể, tính cộng đồng và tình yêu dành cho văn hóa, cho quê hương. Chính nữ ca sĩ cũng cho biết, đây là một trải nghiệm hoàn toàn mới so với các dự án trước, khi cô thường thuê diễn viên quần chúng. Cô biết ơn sự tham gia nhiệt tình của bà con. Trong MV này, chính cá nhân dẫn dắt nhưng cộng đồng làm nền tảng. Hòa Minzy, nghệ sĩ Xuân Hinh, Tuấn Cry với vai trò là giọng ca chính, không hát một mình mà luôn có sự hòa giọng của dàn bè, đại diện cho tính cộng đồng trong âm nhạc truyền thống. Hình ảnh Hòa Minzy đứng giữa các liền anh, liền chị hát quan họ trên thuyền – hình ảnh cô là trung tâm, nhưng không thể tách rời khỏi không gian văn hóa quan họ.

MV thể hiện cá nhân là sứ giả văn hóa, truyền tải giá trị cộng đồng thông qua ngôn ngữ nghệ thuật hiện đại. MV Bắc Bling thành công trong việc tôn vinh vai trò của cá nhân trong cộng đồng, đồng thời khẳng định rằng bản sắc cá nhân chỉ thực sự có ý nghĩa khi được đặt trong một nền văn hóa chung, nơi cộng đồng là điểm tựa để cá nhân tỏa sáng.

Giải trí và truyền bá

MV Bắc Bling của Hòa Minzy không chỉ là một V-Pop giải trí đơn thuần mà còn là phương tiện truyền bá văn hóa Bắc Bộ nói riêng, văn hóa Việt Nam nói chung đến khán giả đại chúng trên thế giới. Nếu tính giải trí thể hiện rõ trong âm nhạc, giai điệu đẹp, ca từ, hình ảnh bắt mắt, thỏa mãn nhiều đối tượng công chúng vì ai cũng tìm được “chỗ” của mình trong MV thì tính quảng bá chính là thông điệp khéo léo được gửi gắm ẩn dấu, là “tầng nghĩa thứ hai” mang tính “cơ tầng” sau tầng nghĩa thứ nhất mang tính “biểu tầng” - cái mà chúng ta thấy, nghe rõ nhất. Bên dưới tầng giải trí là thông điệp văn hóa rõ ràng: ca từ sử dụng nhiều hình ảnh gợi nhớ về Bắc Ninh, như “tranh Đông Hồ,” “sông Như Nguyệt,” hay “câu quan họ vọng mãi bên sông”, cảnh quay tại làng tranh Đông Hồ, đền Đô và chùa Dâu không chỉ đẹp mắt mà còn có giá trị quảng bá du lịch, quảng bá văn hóa giúp người trẻ biết, tiếp cận, cảm văn hóa và trân trọng những giá trị truyền thống theo cách tự nhiên nhất.

Cuối cùng, yếu tố không thể bỏ qua là vai trò của truyền thông – là phương tiện, là cầu nối. Như lời trong bài hát là truyền thông đã “bắc một chiếc cầu”, từ rất nhiều kênh, nhiều nguồn, nhiều đối tượng công chúng đã xem, yêu quý và trao cho MV này nhiều mỹ từ “siêu hit”, “bản tuyên ngôn văn hóa Bắc Ninh”, “hiện tượng bùng nổ”, “Top 1” toàn cầu… Chỉ có thể tóm lại bằng một câu: khi người trẻ có tâm và có tầm họ sẽ biết cách sáng tạo văn hóa, làm truyền thông văn hóa để “lan tỏa giá trị văn hóa Việt”.

TS. Nguyễn Thị Thu Thủy